Column van voorzitter Annette de Vries 

Ons echte goud!

Begin april vond de Museumweek plaats, de feestelijke start van het nieuwe museumseizoen in Nederland. Doel: het vergroten van de publieke bewustwording van de bijzondere waarde en grote diversiteit van de Collectie Nederland. Musea zetten hun beste beentje voor om met een aantrekkelijke en laagdrempelige programmering publiek te trekken. De Museumvereniging brengt op haar beurt de collectie op straat. Figuurlijk door een uitgekiende mediacampagne en letterlijk door op uiteenlopende plekken in Nederland reusachtig ‘opgeblazen’ en ‘vergulde’ museale pronkstukken te tonen. Daar kan geen voorbijganger zomaar langsheen lopen. Al enige jaren is het motto van de Museumweek: Ontdek ons echte goud.

Naast al het uiterlijk vertoon, ligt hier natuurlijk een diepere gedachte aan ten grondslag. Het wil ons bepalen bij wat de werkelijke betekenis van kunst en erfgoed in onze maatschappij is. De cultuursector heeft het de afgelopen jaren bijzonder zwaar gehad, maar is veerkrachtig gebleken. Door inzet, inventiviteit en actieve  samenwerking met elkaar en met andere sectoren. Zo ontwikkelt bijvoorbeeld het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) in het kader van Holland City Marketing diverse toeristische verhaallijnen, waar musea in heel Nederland aan deelnemen en baat bij hebben. Het begon met de verhaallijn Van Gogh in 2015. Van Gogh is immers niet alleen te vinden in Amsterdam, maar ook in Gelderland (Kröller-Müller) en Brabant, waar hij is geboren. Dit jaar was de beurt aan de verhaallijn Mondriaan tot Dutch Design naar aanleiding van 100 jaar De Stijl. Komende verhaallijnen zijn: Nederland Waterland, Rembrandt en de Gouden Eeuw en Kastelen en Landgoederen. Zo worden buitenlandse toeristen geattendeerd op ons echte goud, dat immers niet alleen in de regio Amsterdam te vinden is .

Ons echte goud! Het is een motto dat evenzeer van toepassing is op de universitaire kunsthistorische wereld. In 2013 verscheen het KNAW-rapport Verschilzicht over de staat van het kunsthistorisch onderzoek in Nederland. Het leverde fikse discussies op, maar een observatie zou ons vleugels moeten geven: dat de kwaliteit en reputatie van de Nederlandse kunst nationaal en internationaal bijzonder groot is. Daarmee hebben we ‘goud’ in handen en zouden we dit alleen nog meer en beter moeten ‘verzilveren’. Dat vergt echter wel een kritische en open reflectie op zowel universitair onderzoek als onderwijs. De Onderzoekschool Kunstgeschiedenis is de aangewezen partij om de handschoen wat betreft het onderzoek op te pakken en heeft dat ook gedaan. Het universitair onderwijs is een thema waarvoor de Sectie Universiteiten i.o. van de VNK de handschoen ter hand neemt. Deze sectie is dit keer gastredacteur van het Bulletin Kunsthistorici. Met drie lezenswaardige stukken tot gevolg. Een column door Maarten Prak, hoogleraar in Utrecht en voorzitter van de KNAW-commissie die het rapport Verschilzicht opstelde. Hij ziet positieve ontwikkelingen, maar blijft ons uitdagen. Verder een interview met Axel Rüger, directeur van het Van Gogh Museum. Hij houdt ons een spiegel voor vanuit de museale praktijk en roept op tot meer nieuwsgierigheid en een naar buiten gerichte blik van de universitaire wereld. De universiteit zou  studenten een open mind moeten bijbrengen en het juiste voorbeeld geven. Wat kan/moet er dan allemaal gebeuren met het universitaire onderwijs? Arjan de Koomen, bestuurslid VNK met aandachtgebied universiteiten, geeft in zijn artikel De staat van het onderwijs een stevige aftrap. Rond de zomer zullen in kleine groepjes verkenningen over de toekomst van het onderwijs worden georganiseerd, waar ook andere VNK-secties bij zullen worden betrokken. Met elkaar delven naar het echte goud van het universitaire onderwijs. Dat belooft wat!