Column van voorzitter Annette de Vries

Sticking with your future!
Het zijn vaak inzichten uit andere disciplines die het eigen blikveld verrijken. Het leuke van LinkedIn is dat ze vanzelf bij je langskomen. Zoals laatst een Ted Talk van Angela Lee Duckworth, psycholoog, voormalige consultant en tegenwoordig werkzaam aan de University of Pennsylvania. Zij deed met haar team onderzoek in uiteenlopende omgevingen, van scholen tot commerciële bedrijven, en wilde weten wat nu eigenlijk bepaalt of iemand succesvol is of niet. Dat levert een duidelijk patroon op. Niet doorslaggevend zijn IQ, sociale intelligentie, gezondheid of uiterlijk, maar grit (lef, durf), een eigenschap waarin passie en volharding samenkomen; niet voor een dag, niet voor een maand, maar jaar in jaar uit. Succesvol zijn de mensen die het leven vormgeven als een marathon, niet als een sprint. Het is een overtuigende gedachtegang, al blijkt de wetenschap nog een hele dobber te hebben aan de vraag hoe we – als mens, als organisatie – deze zo cruciale eigenschap kunnen versterken.

Lef: wat betekent dat voor onze musea? Een recent (digitaal) onderzoeksrapport van ABNAMRO/Panel Wizard constateert dat de verhoudingsgewijs lagere groei in bezoekersaantallen bij kleine en middelgrote musea te wijten is aan onvoldoende focus in doelstelling en identiteit. In de race om meer bezoekers verliezen musea hun eigen gezicht. En dat terwijl 64 % procent van de bezoekers aangeeft dat ze het belangrijk vindt om te begrijpen waar het om gaat bij het museum dat ze (willen) bezoeken. We zien het alom: musea die steeds meer op elkaar gaan lijken of musea die dingen doen, die elders uitstekend passen, maar niet bij hen. Misschien komt het wel omdat we lef verkeerd framen. Alsof het bij lef alleen gaat om hip, trendy en cross-overs. Lef moet, lef kan, maar niet ongericht. Ontwikkel je vanuit de kracht van identiteit – die soms oude wortels heeft - maar met een open oog voor de toekomst. Met passie, met volharding en met visie. Of zoals Duckworth dat spanningsveld zo mooi omschrijft: Sticking with your future; daar gaat het om. Vanuit die harde kern, die je moet koesteren, kun je – en moet je - nieuwe wegen zoeken naar het publiek van nu.

Maar dat publiek is wel in toenemende mate divers. Het Museumcongres van 4 oktober jl. stond geheel in het teken van diversiteit – of zoals dat tegenwoordig overal klinkt – inclusiviteit. De belangrijkste boodschap daar was: het begint allemaal met bewustzijn dat er exclusiviteit is; dat er letterlijk en figuurlijk drempels zijn. Inclusiviteit is echter meer een levenshouding dan een einddoel. Zie het als sportschoenen die we aantrekken om stevig aan de wandel te gaan, zei een van de sprekers. Hoe musea omgaan met dit vraagstuk komt ook volop aan bod in dit Bulletin, waarvan de Sectie Musea van de VNK gastredacteur is. Met onder meer een interview met Steven ten Thije (Van Abbemuseum) en Tom van der Molen (Amsterdam Museum) over hun kijk op ‘meerstemmigheid’, eigenlijk een veel beeldender term die laat zien dat het moet gaan om verrijking van onze presentaties en niet louter om politieke correctheid. Musea staan middenin het maatschappelijke debat. En terecht. In Discussie in de museumzaal laat Epco Runia zien dat het debat over slavernij en #MeToo musea direct raakt. Maar ook de museale organisatie ontkomt niet aan verandering. Lees de column Gezocht: inclusief kunsthistoricus*/-us/-a van Manon van der Mullen.