Column van voorzitter Annette de Vries

Succes moet je vieren

Dit jaar viert de VNK haar 80-jarig jubileum. Anders dan de leeftijd suggereert, is de VNK geen bedaagde oude dame of krasse knar. Wat dan wel? Een beroepsvereniging die kunsthistorici, werkzaam in uiteenlopende sectoren als universiteit, musea, erfgoed, kunsthandel, educatie of als zelfstandige, verenigt. Veelkleurig, professioneel en bij de tijd. Het thema van het jubileum is ’Het succes van de kunstgeschiedenis’. Natuurlijk zijn we als beroepsvereniging vaak bezig met zaken die anders of beter kunnen, maar successen moet je af en toe vieren. Niet om ons als kunsthistorische wereld op de borst te kloppen, maar om onze energie en creativiteit blijvend aan te wakkeren. Het werk is immers nooit af.

Tijdens het 75-jarig lustrum in 2014 maakten we de mooie publicatie Onder kunsthistorici, met veel aandacht voor veranderingen binnen de VNK sinds de oprichting in 1939 en een doorkijkje naar de toekomst. Enkele issues die toen op de lustrumdag in Museum Catharijneconvent naar voren kwamen, zijn de afgelopen jaren ook door de VNK opgepakt. Denk aan de goed bezochte studiedag Buiten de muren. De kunsthistorische opleiding en het werkveld vorig jaar. Veel is er nog te doen, maar dit jaar staan we als kunsthistorici stil bij onze successen. Een voorproefje hiervan al in dit Bulletin. Maar alles culmineert op de Kunsthistorische Dag op 11 oktober 2019. Save the date, want dit wil je niet missen! Al maandenlang draait een lustrumcommissie, met enkele jonge kunsthistorici en VNK-bestuursleden, overuren om ervoor te zorgen dat Nederland niet meer om het succes van de kunstgeschiedenis heen kan.

Toch wil de aanstaande lustrumdag geen eindpunt zijn, maar juist een (hernieuwd) beginpunt van meer zichtbaarheid van ons vak. Iets wat we als VNK niet alleen zullen doen, maar samen met onder meer de Onderzoekschool Kunstgeschiedenis. De eerste gezamenlijke ideeën voor een Week(end) van de kunstgeschiedenis in 2022 zijn al in gang gezet. En graag laten we nog andere organisaties daarbij aansluiten, denk aan het RKD - Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis en de Vereniging Rembrandt.

Successen zijn er voldoende. Ze komen dit jaar op diverse manieren aan bod. Ik noem hier geen concrete voorbeelden of initiatieven, maar wil graag drie begrippen aandragen die voor mij het succes van de kunstgeschiedenis representeren: passie, verrijking en relevantie. Er is bijna geen vak waar de professionals zo gepassioneerd zijn als bij de kunstgeschiedenis. Ze raken er niet over uitgepraat, geschreven en gediscussieerd. Geen kunsthistoricus die ooit met pensioen gaat. Ja formeel, maar daarmee heb je het wel gehad. Die (vertel)kracht van docenten, conservatoren, educatoren, handelaren, erfgoedprofessionals etc. is de grote kracht van de kunstgeschiedenis. Blijven koesteren!

Kunst verrijkt het leven. Een bezoek aan een museum of het zien van een mooi kunstprogramma kan iemand doen opleven. Het brengt ons in contact met de scheppende kracht van de mens. Kunst roept ver- en bewondering op en laat ons steeds opnieuw voelen dat de mens een scheppend en creatief wezen is, niet louter speelbal van de elementen. Maar kunst doet meer dan verrijken. Het is een kracht die maatschappelijk relevant is. We hebben allemaal de reactie van het publiek – rijk en arm, oud en jong, van diverse herkomst – gezien op de brand in de Notre-Dame. Het verdriet, de afschuw, het ongeloof. Een baken in Europa dreigde verloren te gaan. Het raakte iedereen. Als dat geen teken van relevantie is, wat dan wel?