Karel van Manderprijs
De Karel van Manderprijs wordt sinds 1958 toegekend voor een waardevolle wetenschappelijke kunsthistorische publicatie van een Nederlandse of in Nederland werkzame kunst- of architectuurhistoricus. Een publicatie die op een overtuigende wijze nieuw licht werpt op een deel van de kunstgeschiedenis. De jury kwam dit jaar van een longlist van 64 publicaties tot een shortlist van zes nominaties en koos daaruit het proefschrift van Eveline Deneer.

De jurering voor deze prijs vindt sinds enkele jaren plaats op basis van een vooraf opgestelde longlist van publicaties die de afgelopen vijf jaar zijn verschenen. Dit jaar vormt het tijdvak  Beeldende Kunst en Kunstnijverheid 1700-1850 de basis voor jurering en prijsuitreiking. De longlist is dit jaar met veel zorg samengesteld door Mara Kunstman, waarvoor de VNK haar zeer dankbaar is.

Juryrapport

'Eveline Deneer bestudeert in haar indrukwekkende proefschrift over de vroeg negentiende-eeuwse historiserende kunst, de verbeelding van het familiale en persoonlijke leven in het verleden in Europa, in het bijzonder Frankrijk, Duitsland en Italië.

Haar werk is ronduit grensverleggend, letterlijk en figuurlijk, en dat op verscheidene manieren. In de eerste plaats maakt haar studie de vaak gehoorde belofte van een transnationale kunstgeschiedenis eindelijk helemaal waar: zonder regionale eigenheid te vergeten, legt de auteur sterk de klemtoon op dialoog en uitwisseling tussen verschillende landen en streken in de ontwikkeling van de kunst die hier bestudeerd wordt; kunst die vanwege het historiserende karakter nochtans vaak in een sterk nationaal gedefinieerd kader wordt geplaatst.

Grensverleggend

Zij maakt daarbij bovendien gebruik van een weldadige rijkdom aan (deels nog niet bestudeerd) bronnenmateriaal, in vijf of zes talen en over de grenzen van traditionele classificaties of onderscheid tussen “hoge kunst” en “lage kunst” heen: van schilderijen tot almanakken, van historische romans tot tabaksdozen, en van kunstkritische teksten tot geïllustreerde muziekpartituren. 

Dit materiaal wordt onderzocht vanuit alle mogelijke invalshoeken: van productie en receptie tot distributie, verzamelpraktijk en commodificatie. In uiteenlopende artistieke, politieke en socio-economische contexten. Ten slotte slaagt de auteur erin om bestaande kunsthistorische axiomata, denkkaders en terminologieën in vraag te stellen en te herdenken. Een handelseditie wordt in 2023 verwacht, iets om met z’n allen naar uit te kijken!'

Voorzitter: drs. Lidewij de Koekkoek (VNK, Frans Hals Museum)

Dr. Jan Dirk Baetens (Radboud Universiteit)

Rosie Razzall MA (Museum Boijmans Van Beuningen)

Dr. Ingrid Vermeulen (Vrije Universiteit Amsterdam)

Dr. Annemieke Hoogenboom (Universiteit Utrecht)

Secretaris: drs. Annemieke Hogervorst (VNK, Stedelijk Museum Breda)